4 soorten emissiescopes

De weg naar duurzaam ondernemen begint vaak met het inzichtelijk maken van je CO₂-uitstoot. Maar dat blijkt in de praktijk makkelijker gezegd dan gedaan. Want waar begin je precies?

In deze blog leggen we de vier emissiescopes uit volgens het GHG-protocol.

1. Scope 1: Directe emissies onder eigen controle

Scope 1 omvat alle directe emissies die voortkomen uit bronnen die in eigendom of onder controle zijn van de organisatie. Denk aan:

• Verbranding van fossiele brandstoffen op locatie (bijvoorbeeld ketels of generatoren)

• Emissies van bedrijfsvoertuigen

• Fugitieve emissies zoals koelmiddelen die vrijkomen uit installaties

  
  

🧠 Wist je dat? Scope 1-emissies zijn relatief eenvoudig te meten én te beheersen.

📜 Scope 1-emissies expliciet en meetbaar moeten worden opgenomen in rapportages die voldoen aan de CSRD.

2. Scope 2: Indirecte emissies uit ingekochte energie

Scope 2 betreft de indirecte uitstoot die voortkomt uit het opwekken van elektriciteit, warmte, koeling of stoom die je als organisatie inkoopt. Deze uitstoot vindt plaats buiten de organisatie, maar is wel het gevolg van jullie energieverbruik.

• Elektriciteit van het net

• Ingekochte stadsverwarming of -koeling

• Stoom geleverd door externe partijen

  
  

💡 Tip: Scope 2-emissies kunnen fors worden verlaagd door over te stappen op groene stroom of eigen opwekking via zonnepanelen.

📜 De nieuwe regelgeving verplicht organisaties om bij hun scope 2-berekeningen het type energiebron te vermelden (grijs vs. groen), wat aansluit op de bredere ESG-doelstellingen.

3. Scope 3: Alle andere indirecte emissies in de keten

Scope 3 is veruit het meest omvangrijk én het lastigst te meten. Het gaat om alle andere indirecte emissies in de gehele waardeketen. Denk aan:

• Emissies bij toeleveranciers

• Zakelijke reizen en woon-werkverkeer

• Gebruik en afdanking van verkochte producten

• Inkoop van goederen en diensten

  
  

📊 Scope 3 is goed voor zo’n 60% van de totale CO₂-voetafdruk van organisaties, maar krijgt vaak de minste aandacht vanwege complexiteit.

📜 Door de versoepelingen door de Omnibuswet wordt het verzamelen en rapporteren van Scope 3-data voor grotere bedrijven gefaseerd verplicht, met name als onderdeel van ketenverantwoordelijkheid binnen de CSRD.

4. Scope 4: Vermeden emissies – de stille kracht

Scope 4, ook wel "emissies vermeden buiten de keten", is een relatief nieuw en nog niet gestandaardiseerd concept. Denk aan innovaties die leiden tot lagere uitstoot bij de gebruiker:

• Energie-efficiënte producten

• Digitale alternatieven voor fysieke processen (bv. videobellen)

• Hernieuwbare energieoplossingen

  
  

🌍 Belangrijk: Hoewel Scope 4 niet verplicht is om te rapporteren, helpt het organisaties om hun positieve impact aan te tonen – cruciaal bij bijvoorbeeld investeerders of aanbestedingen.

📜 De regelgeving erkent het belang van innovatie binnen de ESG-context, maar Scope 4 is vooralsnog geen formeel rapportageonderdeel. Toch groeit het belang van vermeden emissies in duurzaamheidsstrategieën.

Conclusie: Van meten naar managen

Door nu al te starten met het in kaart brengen van alle vier de scopes, neem je als organisatie een voorsprong.